Onlineprojekt Gefallenendenkmäler

Verlustliste K.B. Reserve-Infanterie-Regiment 8
11. Kompanie

Weitere Namen:

Quelle: Das K. B. Reserve-Infanterie-Regiment Nr 8
Erinnerungsblätter deutscher Regimenter
Kgl. Bayr. Armee ; Band 55
Herbert Ritter von Wurmb, 1929

Namen der Gefallenen:

1. Weltkrieg

Dienstgrad Name Vorname Geburtsdatum & Ort Todesdatum & Ort Einheit Bemerkungen
Inf. ALLIG Valentin 09.01.1897 Oberbessenbach, Ufr. 09.10.1917 i. Flandern 11. Kp.
Inf. BACHMANN Albert 27.08.1890 Bliesbolchen, Pf. 13.11.1914 11. Kp. 10.11.1914 bei Ypern verwundet
Inf. BACKE Michael 28.02.1892 Obermohr, Pf. 20.11.1916 11. Kp. 12.11.1916 i.d. Karpathen verwundet
Unteroffizier BADER Johann 12.03.1885 Gabolshausen, Ufr. 17.11.1916 i.d. Karpathen 11. Kp.
Gefreiter BAIER Johann 14.07.1881 Köttweinsdorf, Ofr. 09.10.1917 i. Flandern 11. Kp.
Inf. BAIER Wilhelm 31.05.1897 Freinsheim, Pf. 09.10.1917 i. Flandern 11. Kp.
Inf. BAUMGÄRTNER Nikolaus 16.02.1897 Pödeldorf, Ofr. 18.07.1918 zw. Oise u. Marne 11. Kp.
Inf. BAUNACH Wilhelm 19.06.1883 Neubrunn, Ufr. 20.08.1914 in Lothringen 11. Kp.
Gefreiter BECKER Karl 21.09.1888 Röllfeld, Ufr. 09.10.1917 i. Flandern 11. Kp.
Unteroffizier BERBERICH Joseph 06.04.1887 Riedern, Ufr. 30.09.1914 a.d. Somme 11. Kp.
Gefreiter BESEL Friedrich 06.04.1888 Appetshofen, Schw. 01.07.1916 a. d. Somme 11. Kp.
Gefreiter BETZ Joseph 24.10.1893 Steinebach, Obb. 01.07.1916 a. d. Somme 11. Kp.
Inf. BEUSTETTER
BENSTETTER
Johann 26.12.1872 Wasserburg a. I., Obb. 01.07.1916 a. d. Somme 11. Kp.
Inf. BÖHLER Otto 20.01.1898 Contwig, Pf. 21.02.1918 i. Lothringen 11. Kp.
Inf. BRAUN Georg 25.12.1886 Dankenfeld, Ufr. 06.07.1916 a. d. Somme 11. Kp.
Inf. BURKHARDT Karl 23.08.1890 Bobenthal, Pf. 10.11.1914 bei Ypern 11. Kp.
Inf. DELLMUTH Karl 11.02.1887 Kaiserslautern, Pf. 10.11.1914 bei Ypern 11. Kp.
Gefreiter DIEHM Andreas 08.03.1885 Remlingen, Ufr. 30.09.1914 a.d. Somme 11. Kp.
Gefreiter DIETZEL Joseph 18.05.1890 Karsbach, Ufr. 07.07.1916 a. d. Somme 11. Kp.
Gefreiter DISQUÉ Karl 21.09.1890 Oberauerbach, Pf. 10.11.1914 bei Ypern 11. Kp.
Gefreiter DÖLL Karl 26.12.1884 Forst, Ufr. 09.10.1917 i. Flandern 11. Kp.
Inf. DRESCH Johann 08.04.1894 Weisenheim a. S., Pf. 09.10.1917 i. Flandern 11. Kp.
Inf. DÜRR Leonhard 05.06.1888 Ippesheim, Pf. 18.07.1918 zw. Oise u. Marne 11. Kp. vermisst,
für tot erklärt
Inf. DUTTINE Peter 07.08.1884 Stockstadt a. M., Ufr. 01.07.1916 a. d. Somme 11. Kp. für tot erklärt
Inf. EBERHARD Heinrich 04.01.1895 Friesenheim, Pf. 31.07.1917 in Flandern 11. Kp.
Inf. EBERT Adolf 25.01.1886 Massenbuch, Ufr. 01.07.1916 a. d. Somme 11. Kp.
Inf. EGGER Alois 31.03.1894 Kaltenbach, Obb. 09.04.1915 a.d. Somme 11. Kp.
Gefreiter EICH Michael 29.03.1886 Rothenbuch, Ufr. 03.11.1914 11. Kp. 01.11.1914 bei Ypern verwundet
Inf. ERHARD Heinrich 14.05.1885 Madenhausen, Ufr. 01.07.1916 a. d. Somme 11. Kp. für tot erklärt
Inf. FALLER Emil 05.01.1885 Kahl, Ufr. 01.11.1914 bei Ypern 11. Kp.
Inf. FALLER Richard 06.05.1883 Kahl, Ufr. 01.11.1914 bei Ypern 11. Kp.
Gefreiter FÄRBER Martin 25.12.1889 Langenbach, Pf. 10.11.1914 bei Ypern 11. Kp.
Gefreiter FEHLINGER Albert 22.06.1888 Mainz (Hessen) 30.09.1914 a.d. Somme 11. Kp. vermisst
Inf. FEHN Joseph 07.12.1888 Karsbach, Ufr. 10.11.1914 bei Ypern 11. Kp.
Inf. FELLA Eduard 03.11.1887 Weyersfeld, Ufr. 04.12.1915 a.d. Somme 11. Kp.
Inf. FESER Michael 22.10.1886 Wernfeld, Ufr. 25.08.1914 Nancy-Epinal 11. Kp. für tot erklärt
Vizefeldwebel FISCHER Robert 10.09.1885 Werberg, Ufr. 18.07.1918 zw. Oise u. Marne 11. Kp.
Gefreiter FLECKENSTEIN Jakob 17.02.1888 Mainaschaff, Ufr. 12.11.1914 bei Ypern 11. Kp.
Inf. FLECKENSTEIN Jakob 20.08.1886 Neuhütten, Ufr. 05.11.1914 bei Ypern 11. Kp.
Inf. FLÖRCHINGER Franz 24.02.1879 Harthausen, Pf. 06.11.1914 11. Kp. 04.11.1914 bei Ypern verwundet
Inf. FREUND Albert 22.02.1885 Rappershausen, Ufr. 01.07.1916 a. d. Somme 11. Kp.
Inf. FREY Karl 28.01.1887 Frankfurt a. M. (Preußen) 11.11.1914 bei Ypern 11. Kp.
Inf. FREYTAG Friedrich 13.12.1885 Speyer a. Rh., Pf. 03.07.1916 a. d. Somme 11. Kp.
Inf. FRIED Otto 23.09.1888 Oberaltenbuch, Ufr. 07.10.1917 i. Flandern 11. Kp.
Inf. FRIES Johann 24.06.1884 Neudorf, Ufr. 20.08.1914 in Lothringen 11. Kp.
Inf. FRISCH Johann 14.10.1894 Pfäfflingen, Schw. 07.07.1916 11. Kp. 06.07.1916 a. d. Somme verwundet
Inf. GANTER Albert 01.05.1892 Hinterzarten (Baden) 10.11.1914 bei Ypern 11. Kp.
Inf. GEHM Oskar 04.05.1896 Sambach, Pf. 09.10.1917 i. Flandern 11. Kp.
Inf. GEHRIG Joseph 19.08.1884 Karsbach, Ufr. 30.09.1914 a.d. Somme 11. Kp.
Gefreiter GEIST August 13.02.1897 Kleinheubach, Ufr. 18.07.1918 zw. Oise u. Marne 11. Kp. vermisst
Inf. GERBERICH Hermann 28.12.1890 Üttingen, Ufr. 20.08.1914 in Lothringen 11. Kp.
Inf. GEYER Lorenz 29.08.1889 Filchendorf, Opf. 26.07.1917 11. Kp. 23.07.1917 in Flandern verwundet
Inf. GOLL Anton 07.11.1897 Poppenroth, Ufr. 25.09.1917 i.d. Siegfriedstellung 11. Kp.
Inf. GÖTZ Melchior 04.12.1886 Burgsinn, Ufr. 01.11.1914 bei Ypern 11. Kp. für tot erklärt
Inf. GRAU Johann 20.08.1888 Aschaffenburg, Ufr. 30.09.1914 11. Kp. 28.09.1914 a.d. Somme verwundet
Inf. GREIN Eduard 01.07.1885 Wessenthal (Baden) 25.08.1914 Nancy-Epinal 11. Kp. für tot erklärt
Gefreiter GRIMM Jakob 25.07.1889 Lohr, Ufr. 15.11.1914 11. Kp. 11.11.1914 bei Ypern verwundet
Inf. GROß Karl 03.02.1876 Reichenbachstegen, Pf.
Reichenbachsteegen, Pf.
05.11.1914 bei Ypern 11. Kp.
Vizefeldwebel GRUBERT Michael 27.09.1887 Lohr, Ufr. 15.07.1918 i. Kgf. 11. Kp. 29.06.1918 zw. Oise u. Marne verwundet
Gefreiter GRÜNEWALD Jakob 04.03.1892 Hermersberg, Pf. 21.07.1918 i. Kgef. 11. Kp. 18.07.1918 zw. Oise u. Marne verwundet
Unteroffizier HANISCH Adam 09.11.1887 Aschaffenburg, Ufr. 13.11.1914 bei Ypern 11. Kp.
Inf. HANSLMAIER Joseph 24.05.1893 Wörth, Obb. 31.07.1917 in Flandern 11. Kp.
Gefreiter HARTMANN Josef 22.07.1894 Point, Obb. 18.07.1918 zw. Oise u. Marne 11. Kp. vermisst
Unteroffizier HASENEDER Joseph 23.09.1886 Neuhaus, Opf. 10.11.1916 i.d. Karpathen 11. Kp.
Inf. HAUCK Emil 31.10.1896 Steinweiler, Pf. 11.09.1916 i.d. Karpathen 11. Kp.
Inf. HEBLING Jakob 28.05.1887 Helmstadt, Ufr. 08.10.1916 i.d. Karpathen 11. Kp.
Inf. HEIMANN Ludwig 10.07.1888 Homburg, Ufr. 30.09.1914 a.d. Somme 11. Kp.
Vizefeldwebel HELFMANN Wilhelm 11.02.1885 Kelsterbach (Hessen) 07.10.1917 i. Flandern 11. Kp.
Inf. HERZHAUSER Ludwig 04.09.1888 Kaiserslautern, Pf. 10.11.1914 bei Ypern 11. Kp.
Inf. HEß Joseph 29.03.1885 Miltenberg, Ufr. 28.11.1914 bei Wytschaete 11. Kp.
Inf. HEUER Otto 12.09.1886 Frankfurt a. M. (Preußen) 01.11.1914 bei Ypern 11. Kp.
Inf. HISGEN Jakob 24.11.1890 Freinsheim, Pf. 08.02.1915 bei Wytschaete 11. Kp.
Inf. HORLING Georg 26.07.1885 Aub, Ufr. 22.11.1916 i.d. Karpathen 11. Kp.
Inf. HUNSINGER Friedrich 19.05.1896 Rodenbach, Pf. 19.07.1917 in Flandern 11. Kp.
Inf. JEßBERGER Otto 20.09.1885 Röttbach, Ufr. 28.09.1914 a.d. Somme 11. Kp.
Inf. JOA Franz 05.10.1884 Gössenheim, Ufr. 28.09.1914 a.d. Somme 11. Kp.
Inf. JOST Andreas 27.07.1884 Remlingen, Ufr. 30.09.1914 a.d. Somme 11. Kp.
Inf. JUNG August 12.06.1890 Altenkirchen, Pf. 10.11.1914 bei Ypern 11. Kp.
Inf. KELLER Erhard 25.03.1897 Schney, Ofr. 09.10.1917 i. Flandern 11. Kp.
Inf. KELLER Johann 15.05.1894 Schwabmühlhausen, Schw. 04.07.1916 a. d. Somme 11. Kp.
Inf. KLEIN Ferdinand 29.04.1887 Karsbach, Ufr. 25.08.1914 Nancy-Epinal 11. Kp.
Inf. KLOPF Julius 25.02.1897 Poppenlauer, Ufr. 09.10.1917 i. Flandern 11. Kp.
Inf. KLOß Ernst 25.01.1888 Niedermiesau, Pf. 18.07.1918 zw. Oise u. Marne 11. Kp.
Inf. KOCH Friedrich 06.12.1897 Poppenlauer, Ufr. 27.07.1917 11. Kp. 19.07.1917 in Flandern verwundet
Inf. KOLBECK Johann 13.02.1894 Unterspiegelreuth, Ndb. 01.07.1916 a. d. Somme 11. Kp.
Sergeant LEBONG Johann 23.11.1893 Erbach, Pf. 18.07.1918 zw. Oise u. Marne 11. Kp. vermisst,
für tot erklärt
Inf. LEIMEISTER Michael 01.04.1885 Heidingsfeld, Ufr. 01.07.1916 a. d. Somme 11. Kp. vermisst
Inf. LEITSCH Leo 18.07.1884 Motten, Ufr. 04.07.1916 a. d. Somme 11. Kp.
Gefreiter LEMBERT Joseph 26.11.1894 Alschbach, Pf. 09.10.1917 i. Flandern 11. Kp.
Inf. LIPPL Joseph 05.02.1892 München 09.10.1917 i. Flandern 11. Kp.
Inf. LOIDL Georg 05.02.1892 Gars, Obb. 12.05.1915 a.d. Somme 11. Kp.
Unteroffizier LORENZ Johann 16.04.1893 Altenweiler, Opf.
Altenweiher, Opf.
11.11.1916 i.d. Karpathen 11. Kp.
Sergeant LORENZ Kurt 23.02.1890 Bunzlau (Preußen) 18.07.1918 zw. Oise u. Marne 11. Kp. vermisst,
für tot erklärt
Inf. LOTHER Kaspar 06.02.1894 Güntersleben, Ufr. 01.07.1916 a. d. Somme 11. Kp.
Inf. MEISTER Martin 20.10.1886 Obernau, Ufr. 01.11.1914 bei Ypern 11. Kp.
Inf. MERZ Leo 21.05.1896 Neuhütten, Ufr. 18.07.1918 zw. Oise u. Marne 11. Kp.
Inf. MITTERMAIER Anton 06.03.1894 Hub, Obb. 01.07.1916 a. d. Somme 11. Kp.
Inf. MÜLLER Hermann 15.02.1895 Pirmasens, Pf. 18.07.1918 zw. Oise u. Marne 11. Kp.
Inf. NASER Johann 23.03.1886 Repperndorf, Ufr. 30.11.1914 bei Wytschaete 11. Kp.
Inf. NUß Pius 11.07.1893 Mühlhausen, Ufr. 01.07.1916 a. d. Somme 11. Kp. für tot erklärt
Gefreiter OSTER Joseph 06.02.1888 Königshofen, Ufr. 20.08.1914 in Lothringen 11. Kp.
Inf. PFARR Michael 23.05.1884 Rappach, Ufr. 18.07.1918 zw. Oise u. Marne 11. Kp. vermisst,
für tot erklärt
Unteroffizier PFENNING Wilhelm 08.12.1889 Schollbrunn, Ufr. 01.07.1916 a. d. Somme 11. Kp. für tot erklärt
Gefreiter PISTNER Franz 19.10.1890 Schöllkrippen, Ufr. 01.07.1916 a. d. Somme 11. Kp.
Inf. PRIESTER Ludwig 14.04.1898 Gersheim, Pf. 15.10.1917 11. Kp. 09.10.1917 i. Flandern verwundet
Vizefeldwebel RANK Richard 06.08.1894 Augsburg, Schw. 09.10.1917 i. Flandern 11. Kp.
Inf. REGER Johann 19.09.1894 Blonhofen, Schw. 01.07.1916 a. d. Somme 11. Kp.
Inf. REIGER Georg 10.08.1889 Kemnath, Opf. 11.11.1914 bei Ypern 11. Kp.
Inf. REINHOLD Johann 10.09.1893 Schweigen, Pf. 09.10.1917 i. Flandern 11. Kp.
Inf. REIS Georg 07.05.1885 Obernburg, Ufr. 25.08.1914 Nancy-Epinal 11. Kp. für tot erklärt
Inf. REISINGER Philipp 23.03.1879 Neuhofen, Pf. 04.11.1914 bei Ypern 11. Kp.
Inf. REMBOR Anton 16.08.1876 Lingenfeld, Pf. 05.11.1914 bei Ypern 11. Kp.
Inf. RIESTER Richard 11.02.1896 Pirmasens, Pf. 15.07.1916 a. d. Somme 11. Kp.
Inf. RÖHMER Johann 30.10.1897 Ludwigshafen, Pf. 09.10.1917 i. Flandern 11. Kp.
Inf. RÜB Ludwig 10.11.1887 Urspringen, Ufr. 30.09.1914 a.d. Somme 11. Kp.
Lt. d. Res. RÜB Otto 20.06.1889 Mittelbrunn, Pf. 11.11.1916 i.d. Karpathen 11. Kp. 14.11.1916
Inf. RÜGER Johann 19.06.1889 Wernfeld, Ufr. 23.12.1914 bei Wytschaete 11. Kp.
Inf. SCHARFENBERGER Jakob 24.09.1881 Neustadt a. H., Pf. 10.11.1914 bei Ypern 11. Kp. für tot erklärt
Inf. SCHEHL Johannes 25.03.1892 Busenberg, Pf. 22.06.1915 a.d. Somme 11. Kp.
Lt. d. Res. SCHILLER Heinrich 27.02.1888 Landau, Pf. 01.07.1916 a. d. Somme 11. Kp.
Inf. SCHMIDT Adam 15.03.1887 Rehborn, Pf. 09.10.1917 i. Flandern 11. Kp.
Vizefeldwebel SCHMIDT Friedrich 27.02.1889 Barmen (Preußen) 03.02.1915 11. Kp. an Krankheit gestorben
Inf. SCHMIDT Philipp 16.02.1886 Heßdorf, Ufr. 09.10.1917 i. Flandern 11. Kp.
Inf. SCHMITT Andreas 13.01.1886 Seidenroth (Preußen) 25.08.1914 Nancy-Epinal 11. Kp.
Inf. SCHMITT Karl 19.09.1896 Otterbach, Pf. 15.03.1917 südlich Brody 11. Kp.
Inf. SCHMITT Philipp 08.07.1885 Roden, Ufr. 11.09.1915 a.d. Somme 11. Kp.
Inf. SCHNEIDER Ägidius 01.01.1880 Geroda, Ufr. 27.11.1915 a.d. Somme 11. Kp.
Inf. SCHOTT Michael 03.04.1887 Riedenheim, Ufr. 18.07.1918 zw. Oise u. Marne 11. Kp.
Inf. SCHÜLL August 12.09.1885 Dettelbach, Ufr. 03.07.1916 a. d. Somme 11. Kp.
Inf. SCHWAB Paul 27.11.1886 Weilbach, Ufr. 14.04.1918 i. Lothringen 11. Kp.
Inf. SCHWANK Joseph 11.03.1894 Schrallen, Schw. 08.11.1916 i.d. Karpathen 11. Kp.
San. Vizefeldwebel SCHWEIKÖFER Jakob 10.11.1881 Höheinöd, Pf. 18.07.1918 zw. Oise u. Marne 11. Kp.
Inf. SCHWIERMANN Martin 14.06.1896 Ludwigshafen, Pf. 14.09.1916 i.d. Karpathen 11. Kp.
Unteroffizier SEELIGER Artur 26.02.1891 Breslau (Preußen) 10.11.1914 bei Ypern 11. Kp.
Gefreiter SICHLING Franz 26.09.1885 Weyersfeld, Ufr. 20.08.1914 in Lothringen 11. Kp.
Inf. SIEGLER Joseph 24.03.1883 Wombach, Ufr. 20.08.1914 in Lothringen 11. Kp.
Inf. SPETH Theodor 28.04.1888 Röllbach, Ufr. 01.07.1916 a. d. Somme 11. Kp. für tot erklärt
Inf. SPITZENPFEIL Paulus 17.05.1887 Michelau, Ofr. 01.07.1916 a. d. Somme 11. Kp. für tot erklärt
Oblt. STÄDLER Ludwig 21.11.1878 Wallersheim, Schw.
Wallerstein, Schw.
20.08.1914 in Lothringen 11. Kp. 4. I.R.
Inf. STAMM Michael 24.11.1885 Steinfeld, Ufr. 26.08.1914 11. Kp. 20.08.1914 in Lothringen verwundet
Inf. STAPF Karl 02.02.1890 Mönchberg, Ufr. 30.09.1914 a.d. Somme 11. Kp. für tot erklärt
Unteroffizier STEIN Joseph 28.03.1887 Gailbach, Ufr. 01.11.1914 bei Ypern 11. Kp.
Gefreiter STEIN Oskar 28.02.1893 Schnappach, Pf. 09.10.1917 i. Flandern 11. Kp.
Inf. STEINER Jakob 27.10.1877 Spirkelbach, Pf. 30.11.1914 bei Wytschaete 11. Kp.
Inf. STROBL Wilhelm 31.05.1894 Eichstätt, Mfr. 31.07.1917 in Flandern 11. Kp.
Inf. SYNDIKUS Eduard 26.12.1887 Schweinheim, Ufr. 01.11.1914 bei Ypern 11. Kp.
Inf. THIERGÄRTNER Johann 05.09.1897 Würzburg, Ufr. 09.10.1917 i. Flandern 11. Kp.
Inf. ÜBEL Georg 21.03.1897 Bamberg, Ofr. 18.07.1918 zw. Oise u. Marne 11. Kp. vermisst,
für tot erklärt
Inf. UEHLEIN Otto 22.01.1886 Trennfurt, Ufr. 15.01.1915 11. Kp. 10.01.1915 bei Wytschaete verwundet
Inf. ULTES Hugo 21.04.1896 Drehenthalerhof, Pf. 19.07.1917 in Flandern 11. Kp.
Inf. VOLLMER Joseph 02.02.1884 Wickede-Soest (Preußen) 11.11.1914 11. Kp. 10.11.1914 bei Ypern verwundet
Unteroffizier VOLLMERT Johann 20.01.1885 Höllrich, Ufr. 08.10.1916 i.d. Karpathen 11. Kp.
Inf. WAGNER Heinrich 10.05.1897 Hohenecken, Pf. 03.04.1918 i. Lothringen 11. Kp.
Inf. WANK Johann 20.05.1894 Grünenbaind, Schw.
Grünenbaindt, Schw.
01.07.1916 a. d. Somme 11. Kp.
Gefreiter WEBER Friedrich 06.03.1896 Ludwigshafen, Pf. 18.07.1918 zw. Oise u. Marne 11. Kp. vermisst,
für tot erklärt
Inf. WEIGAND Wilhelm 14.02.1884 Windshausen, Ufr. 01.07.1916 a. d. Somme 11. Kp.
Gefreiter WEIGEL August 03.04.1877 Essingen, Pf. 21.10.1914 a.d. Somme 11. Kp.
Inf. WEILAND Peter 12.08.1896 Rohrbach, Pf. 18.04.1917 südlich Brody 11. Kp.
Inf. WEIS Ludwig 27.11.1890 Wallhalben, Pf. 16.09.1916 11. Kp. 01.07.1916 a. d. Somme verwundet
Inf. WEIß Valentin 21.01.1889 Leidersbach, Ufr. 01.07.1916 a. d. Somme 11. Kp. vermisst
Gefreiter WELLHÖFER Michael 15.09.1895 Winterhausen, Ufr. 09.10.1917 i. Flandern 11. Kp.
Inf. WELSCH Simon 19.09.1876 Queichheim, Pf. 10.11.1914 bei Ypern 11. Kp.
Unteroffizier WITTMANN Friedrich 03.05.1884 Haßloch, Pf. 10.07.1916 11. Kp. 04.07.1916 a. d. Somme verwundet
Gefreiter WÖRNER Joseph 16.02.1885 Gönz, Ufr. 09.10.1917 i. Flandern 11. Kp.
Inf. WURMER Hugo 21.09.1884 Mögeldorf, Mfr. 31.07.1917 in Flandern 11. Kp.
Gefreiter ZINK Johann 12.07.1886 Kleinheubach, Ufr. 09.10.1917 i. Flandern 11. Kp.
Inf. ZÖLLER Joseph 02.11.1885 Erlenbach, Ufr. 03.11.1914 11. Kp. 01.11.1914 bei Ypern verwundet

Ergänzungen / Korrekturen in Grün aufgrund von Angaben des Bayerischen Hauptstaatsarchivs (IV) (Kriegsstammrollen)

Datum der Abschrift: November 2022

Verantwortlich für diesen Beitrag: Klaus Becker / ewm (Ergänzungen/Korrekturen)