|
|
Lützen, Burgenlandkreis, Sachsen-Anhalt
PLZ 06686
GPS 51.255934, 12.141260
Denkmal-Nr.: 094 15477 (Kirche)
Gedenktafel in der Stadtkirche St. Viti und Kriegerdenkmal vor der Kirche.
Die Gedenktafel wurde am 16. Juli 1922 geweiht. Sie ist in Form eines Flügelaltars gestaltet. Auf den Außenseiten der Flügel steht die Inschrift. Darunter sind links ein die Jungen mit dem eigenen Blut fütternder Pelikan und rechts ein Adler, der eine Schlage in den Fängen hat, dargestellt. Die Predella zeigt einen Stahlhelm und unter diesem zwei schräg nach oben gerichtete gekreuzte Schwerter. Auf allen vier Innenseiten sind die Namen von 149 Opfern (Gefallene, Vermisste, Gestorbene) im Wesentlichen in zeitlicher Reihenfolge genannt. Die Tafel besteht aus bemaltem Holz. Sie war ursprünglich in der Stadtpfarrkirche St. Viti angebracht. 2016 wurde sie in einer Sonderausstellung zum 1. Weltkrieg im Schlossmuseum Lützen gezeigt. Sie soll 2017 im Museum Großgörschen wieder gezeigt werden.
Vor der Kirche steht eine Steinsäule. Sie wurde am 27.Mai 1923 geweiht. Architekt war Bernhard Schlag aus Nordhausen. Als Bildhauer wird Erich Haase aus Weißenfels genannt. Die Ausführung oblag der Fa. Sack. Die Steinsäule trägt außer auf der Spitze keinen weiteren Schmuck. Auf dem Denkmal ist eine knieende Mutter dargestellt, die . mit der linken Hand ihren nackten nach vorn schauenden Sohn umfasst und in der rechten Hand das Schwert des toten Mannes und Vaters hält. Die Figuren sind etwas verwittert, so dass das Schwert nicht mehr erkennbar ist. Vielleicht wurde es auch entfernt.
Auf der Säule wird die Zahl von 154 Opfer genannt, also fünf mehr als auf der Tafel. Die restlichen fünf Namen konnten jedoch nicht eruiert werden.
Inschriften:
Tafel linke Seite außen NIE- MAND HAT GRÖSSERE LIEBE DENN DIE DASS ER SEIN LEBEN LÄS- SET FÜR SEINE FREUNDE
Tafel rechte Seite außen IHREN IM WELTKRIEGE 1914 - 1918 FÜR DEUTSCHLAND GESTORBENEN HELDEN DIE GEMEINDE LÜTZEN Innenseiten (Namen)
Denkmal Vorderseite
1914 1918
linke Seite 154 für die Heimat gefallenen Lützenern zum Gedächtnis
Rückseite Du sollst an Deutschlands Zukunft glauben
...(verwittert)
|
Namen der Gefallenen:
1. Weltkrieg
Dienstgrad
|
Name
|
Vorname
|
Todesdatum & Ort
|
Bemerkungen
|
Wehrmann
|
ARNOLD
|
Artur
|
31.01.1915 Bolimow
|
|
Wehrmann
|
BÄR
|
Albert
|
05.09.1914 Monthyon
|
|
Reservist
|
BARTELS
|
Friedrich
|
16.07.1916 Deloillewald
|
|
Reservist
|
BELTZIG
|
Karl
|
28.08,1914 Lafossalo
|
|
Musketier
|
BELTZIG
|
Max
|
02.12.1916 Crnicaui
|
|
Musketier
|
BEYER
|
Franz
|
17.07.1915 Warschau
|
|
Reservist
|
BIERMANN
|
Richard
|
05.09.1914 Mourmeton
|
|
Wehrmann
|
BLUMENTRITT
|
Alwin
|
08.08.1916 an der Somme
|
|
Sergeant
|
BRANDT
|
Karl
|
07.11.1918 Laz. Speyer
|
gestorben
|
Uffz.
|
BRAUER
|
Otto
|
07.08.1916 Laz. Gießen
|
gestorben
|
Wehrmann
|
BURKHARDT
|
Karl
|
16.09.1914 Novirong
|
vermisst
|
Reservist
|
BURKHARDT
|
Otto
|
18.09.1916 an der Somme
|
vermisst
|
Wehrmann
|
BÜTTNER
|
Otto
|
26.10.1914 Bialynin
|
|
Musketier
|
COTTIN
|
Alwin
|
22.10.1914 Vermelles
|
|
Gefreiter
|
DEUBEL
|
Max
|
08.10.1918 Gizah / Ägypt.
|
|
Wehrmann
|
DOLZ
|
Hermann
|
09.06.1915 Loretto-Höhe
|
|
Musketier
|
EILENBERGER
|
Paul
|
08.06.1917 Annay
|
|
Feldw.
|
ELLRICH
|
Oswald
|
26.06.1918 Rowjenki
|
|
Musketier
|
ELLRICH
|
Willi
|
16.06.1915 Loretto-Höhe
|
|
Musketier
|
EMMRICH
|
Hermann
|
03.04.1915 Markirch
|
|
Uffz.
|
ENGELMANN
|
Karl
|
11.09.1918 Laz. Laon
|
gestorben
|
Landst.
|
ESCHRICH
|
Bernhard
|
13.10.1918 Laz. Grodno
|
gestorben
|
Gefreiter
|
FEHRMANN
|
Max
|
17.08.1915 Loretto-Höhe
|
|
Feldw.
|
FISCHER
|
Emil
|
Juli 1915 Russland
|
|
Musketier
|
FLEISCHHAUER
|
Friedrich
|
26.05.1915 Dolina
|
|
Sergeant
|
FLEMMING
|
Franz
|
04.09.1918 Wytschaete
|
|
Pionier
|
FLEMMING
|
Richard
|
01.09.1917 Laz. in Serbien
|
gestorben
|
Musketier
|
FRANKE
|
Paul
|
16.11.1915 Bevern
|
|
Musketier
|
FRANKE
|
Willi
|
14.04.1918 Morelle
|
|
Wehrmann
|
FRITZSCHE
|
Albert
|
10.05.1915 Karpaten
|
|
Uffz.
|
FRITZSCHE
|
Curt
|
28.10.1914 Rue de Bois
|
|
Res.
|
FRITZSCHE
|
Oskar
|
19.08.1915 Loretto-Höhe
|
|
Kriegsfreiw.
|
GANZLIK
|
Curt
|
18.02.1915 Laz. Muncascz
|
gestorben
|
Landst.
|
GRÄFE
|
Paul
|
06.11.1917 Flandern
|
|
Freiw.
|
GREGOR
|
Richard
|
14.08.1918 Lassignie
|
|
Kürassier
|
GRIESCH
|
Curt
|
26.09.1917 Angomont
|
|
Landst.
|
GRUVE
|
Otto
|
02.06.1916 Lens
|
|
Offz.Stellv.
|
GUCKEL
|
Otto
|
07.09.1914 Boularre
|
|
Musketier
|
GUTJAHR
|
Hermann
|
06.11.1917 Poldehok
|
|
Soldat
|
HAEGER
|
Wilhelm
|
17.11.1919 Laz. Untergöltzsch
|
gestorben
|
Füsilier
|
HÄRRING
|
FRanz
|
25.08.1914 Belgien
|
|
Soldat
|
HÄRTING
|
Karl
|
11.02.1917 Champagne
|
|
Gefreiter
|
HÄRTING
|
Paul
|
18.04.1918 Mondetier
|
|
Arm.Soldat
|
HÄßLER
|
Otto
|
09.08.1918 Brie
|
|
Gefr.
|
HAUPTMANN
|
Hermann
|
14.12.1914 Mytschaete
|
|
Gefreiter
|
HAUPTMANN
|
Karl
|
16.04.1917 Reims
|
vermisst
|
Sergeant
|
HEILMANN
|
Otto
|
30.10.1915 Tahure
|
vermisst
|
Gard.Inf.
|
HEINRICH
|
Bernhard
|
07.01.1917 Verdun
|
|
Musketier
|
HILDEBRANDT
|
Franz
|
07.06.1917 Wytschaete
|
|
Musketier
|
HOPPE
|
Artur
|
06.01.1918 Houthem
|
|
Wehrmann
|
HUST
|
Martin
|
23.05.1917 Lützen
|
|
Ers.Res.
|
JONAS
|
Karl
|
12.06.1918 Schülldorf
|
|
Gefreiter
|
KAUFMANN
|
Armin
|
24.07.1916 Longueval
|
vermisst
|
Wehrmann
|
KECK
|
Otto
|
30.08.1915 Laz. Weißenfels
|
gestorben
|
Artillerist
|
KERTING
|
Hermann
|
16.08.1916 Verdun
|
|
Kriegsfreiw.
|
KITZE
|
Karl
|
14.05.1916 Marchélepot
|
|
Schütze
|
KLAUS-DOERR
|
Walter
|
01.04.1918 an der Somme
|
|
Musketier
|
KLAUß
|
Willi
|
17.07.1918 an der Marne
|
|
Musketier
|
KLEEBERG
|
Edwin
|
26.04.1915 Dixmude
|
|
Uffz.
|
KLEEBERG
|
Otto
|
13.09.1914 Chalons
|
|
Musketier
|
KLEEBERG
|
Willi
|
21.10.1918 Vendegiess
|
|
Musketier
|
KLEIN
|
Karl
|
29.04.1917 Avion
|
|
Infanterist
|
KOCH
|
Artur
|
05.11.1916 Sarukei-Gorne
|
|
Gefreiter
|
KÖHLER
|
Richard
|
09.03.1917 Merseburg
|
gestorben
|
Ers.Res.
|
KÖTTERITZSCH
|
Emil
|
23.12.1914 Moluscha
|
|
Landst.Kantor
|
KRAUSE
|
Wilhelm
|
13.06.1915 Korzenica
|
|
Landst.
|
KRENZIEN
|
Otto
|
14.08.1915 Kowno
|
|
Kanonier
|
KUNZE
|
Curt
|
05.10.1918 Le Laz. Chateau
|
|
Gefr.
|
LANDMANN
|
Richard
|
20.10.1918 La Croixaux Bois
|
|
Gefr
|
LIEBMANN
|
Richard
|
19.02.1915 Mach
|
|
Dragoner
|
LIEDER
|
Wilhelm
|
14.08.1915 Russland
|
|
Wehrmann
|
MEIßNER
|
Gustav
|
20.10.1914 Westende
|
|
Ltn. d. R.
|
MERKEL-ENGELMANN
|
Hermann
|
28.03.1918 Peronne
|
|
Soldat
|
MINZLAFF
|
Oswald
|
16.05.1915 la Bassé
|
vermisst
|
Landst.
|
MÖHMANN
|
Paul
|
27.09.1916 Grandcourt
|
|
Wehrmann
|
MOHSE
|
Robert
|
03.12.1915 Leipzig
|
|
Grenadier
|
MÖLLNITZ
|
Paul
|
17.07.1915 Gonsewo
|
|
Ers.Res.
|
MÜLLER
|
Curt
|
09.10.1916 an der Somme
|
|
Uffz.
|
MÜLLER
|
Oskar
|
14.11.1917 Sucegana
|
|
Kanonier
|
MUNKELT
|
Richard
|
14.07.1918 Feldlaz. 157
|
gestorben
|
Hornist
|
NAUNDORF
|
Martin
|
02.09.1918 Douai
|
|
Gefreiter
|
NÖCKEL
|
Otto
|
11.09.1914 Confrécouert
|
|
Einj. Uffz.
|
NÜNDEL
|
Johannes
|
27.11.1915 Lens
|
|
Ers.Reserv.
|
OTTO
|
Bruno
|
24.05.1915 Ypern
|
vermisst
|
Landst.
|
PAATZSCH
|
Otto
|
07.08.1916 Laz. in Frankreich
|
gestorben
|
Gefreiter
|
PANZER
|
Emil
|
28.05.1918 Soisson
|
|
Einj. Freiow.
|
PATZSCHKE
|
Karl
|
26.09.1915 Loos
|
|
Gardekürass.
|
PETZOLD
|
Hans
|
28.11.1914 Laz. Courtrai
|
gestorben
|
Kanonier
|
PLÖTNER
|
Curt
|
30.04.1917 Arras
|
|
Ers.Rekr.
|
PLÖTNER
|
Erich
|
04.06.1916 Wytschaete
|
|
Gefreiter
|
PRAGER
|
Friedrich
|
03.06.1918 Feverolles
|
|
Soldat
|
PRAGER
|
Karl
|
29.12.1914 Rafka
|
|
Soldat
|
PRAGER
|
Paul
|
19.09.1914 an der Somme
|
|
Musketier
|
REIM
|
Willi
|
16.06.1915 Neuville St. Vaast
|
|
Reservist
|
RENZ
|
Paul
|
23.11.1914 Russland
|
|
Kriegsfreiw.
|
RETTSCHLAG
|
Fritz
|
26.05.1915 Henin Liètard
|
|
Gefreiter
|
RIEDEL
|
Otto
|
10.10.1916 Le Sars
|
|
Soldat
|
RIEMER
|
Paul
|
27.10.1917 Kloster Mohlen
|
|
Musketier
|
ROCHAU
|
Alfred
|
13.05.1915 Piesterwald
|
vermisst
|
Ers.Reserv.
|
ROCHAU
|
Hermann
|
09.05.1915 Ypern
|
|
Wehrmann
|
RÖHR
|
Franz
|
25.10.1914 Russland
|
|
VizeFw.
|
ROSENBURG
|
Theodor
|
12.05.1918 Laz. Magerin
|
gestorben
|
Reservist
|
ROSENKRANZ
|
Otto
|
05.09.1914 Monthyon
|
|
Reservist
|
ROTHE
|
Franz
|
28.08.1914 Zilum
|
|
Wehrmann
|
ROTHE
|
Karl
|
30.08.1914 Laz. Lauterburg
|
gestorben
|
Wehrmann
|
ROTHER
|
Karl
|
12.11.1914 Luneville
|
|
Uffz.
|
ROTHER
|
Otto
|
08.03.1915 Verdun
|
|
Soldat
|
RÜDIGER
|
Otto
|
01.01.1917 Laz. Linselles
|
gestorben
|
Jäger
|
RUDOLPH
|
Otto
|
29.08.1915 Chovowicze
|
|
Musketier
|
SACK
|
Max
|
08.08.1915 Souchez
|
|
Oberjäger
|
SCHARK
|
Heinrich
|
22.07.1915 Rosan
|
|
Soldat
|
SCHARNOWSKI
|
Ernst von
|
15.09.1916 Allaines
|
|
Landst.
|
SCHATZ
|
Friedrich
|
28.09.1916 Daniuszewo
|
|
Musketier
|
SCHELLENBUG
|
Artur
|
18.07.1916 Flers
|
|
Gefreiter
|
SCHIEDT
|
Hermann
|
02.08.1915 Pogarscheletz
|
|
Husar
|
SCHMIDT
|
Franz
|
09.12.1914 Rydzewo
|
|
Musketier
|
SCHMIDT
|
Franz
|
09.06.1918 Brey
|
|
Soldat
|
SCHMIDT
|
Karl
|
28.10.1914 Becelaere
|
|
Schütze
|
SCHMIDT
|
Otto
|
29.08.1918 Jurigny
|
|
Kriegsfreiw.
|
SCHUMANN
|
Otto
|
07.07.1915 Budy
|
|
Ers.Res.
|
SCHÜTZE
|
Karl
|
28.09.1915 Loos
|
|
Wehrmann
|
SCHÜTZE
|
Otto
|
30.03.1917 Ripont
|
|
Ers.Res.
|
SCHWABE
|
Richard
|
16.08.1917 Poelkapelle
|
|
Musketier
|
SCHWARZE
|
Karl
|
13.05.1916 Poitiers
|
|
Musketier
|
SCHWARZE
|
Otto
|
25.09.1915 Loos
|
vermisst
|
Landst.
|
SEEBAß
|
Adolf
|
18.08.1915 Kormjalow
|
|
Musketier
|
SELIGER
|
Alfred
|
14.05.1918 Malpart
|
|
Wehrmann
|
SEUME
|
Otto
|
30.10.1915 Tahure
|
vermisst
|
Musketier
|
SOMMER
|
Richard
|
24.07.1916 an der Somme
|
|
Musketier
|
STANGE
|
Alfrfed
|
17.08.1917 Laz. Winkel St. Elori
|
gestorben
|
Gefreiter
|
STANGE
|
Hermann
|
19.07.1915 Les Esparges
|
|
Musketier
|
STANGE
|
Paul
|
17.06.1915 Neuville St. Vaast
|
|
Offz.Stellv.
|
STEINBRECHER
|
Fritz
|
05.11.1916 Verdun
|
|
Gren.
|
THALMANN
|
Curt
|
26.08.1918 Ecourt St. Mein
|
|
Musketier
|
THOMAS
|
Emil
|
12.04.1914 Laz. Rouvoy
|
gestorben
|
Landst.
|
VOIGT
|
Ernst
|
06.05.1917 Laz. Douai
|
gestorben
|
Tambour
|
VOIGT
|
Franz
|
06.05.1917 Laon
|
|
Kriegsfreiw.
|
VOIGT
|
Walter
|
02.10.1914 Reurilles
|
|
Musketier
|
WALDHEIM
|
Otto
|
27.03.1918 Bullecourt
|
|
Infanterist
|
WEBER
|
Oskar
|
18.03.1917 Laz. Königsberg
|
gestorben
|
Ers.Res.
|
WEIßE
|
Ernst
|
28.10.1916 Laz. Braunschweig
|
gestorben
|
Wehrmann
|
WIECZOREK
|
Vincent
|
31.10.1915 Tahure
|
|
Landst.
|
WILLNOW
|
Emil
|
12.09.1915 Laz. Kowno
|
gestorben
|
Uffz.
|
WILLNOW
|
Paul
|
05.05.1917 Laon
|
|
Gefreiter
|
ZIMMERMANN
|
Reinhold
|
20.08.1915 Siemichoz Tymianka
|
|
Wehrmann
|
ZITZMANN
|
Georg
|
20.10.1915 Marcheville
|
|
Uffz.
|
ZÖBISCH
|
Otto
|
26.01.1918 Warnemünde
|
|
Landst.
|
ZSCHAMMER
|
Karl
|
25.07.1916 Guillemont
|
|
Landst.
|
ZSCHIESCHE
|
Oskar
|
29.09.1915 Daniuszewo
|
|
Datum der Abschrift: 01.06.2017
Verantwortlich für diesen Beitrag: Alexander Broich
Foto © historisch; Alexander Broich (frei)
|